‘Amplitie: Versterk alle medewerkers’
‘Wat je aandacht geeft groeit.’ Met deze boodschap eindigde de 63ste masterclass. ‘Geef niet alleen aandacht aan medewerkers die ziek zijn of hen die een risico lopen om ziek te worden. Ons advies is: versterk alle werknemers!’
De boodschap van organisatiepsychologen Jan-Thijs van Dalen en Fleur van Kooten is vooral gericht op positieve ondersteuning. ‘Als leidinggevende speel je een belangrijke rol op de werkvloer. Je bent een factor in de beleving van het werk. Onze eerste tip is: investeer in een goede (werk)relatie. Zorg dat je zichtbaar bent, benaderbaar. Vanuit een goede relatie is het makkelijker bouwen. Want we willen toch allemaal gezonde, gelukkige en productieve medewerkers?’
De twee sprekers van de laatste masterclass van 2023 hebben allebei banden met de Universiteit van Utrecht. Allebei deden ze onderzoek naar de relatie tussen werk, gezondheid en welbevinden. Een gebied dat onder spanning staat. ‘Meer werk, gedaan door minder mensen in minder tijd, is vragen om problemen’, zo zegt Jan-Thijs van Dalen. Hij is directeur van organisatieadviesbureau Het Betere Werken. ‘Onze slogan is: Van functioneren naar floreren. Wij denken mee over de vraag: hoe kunnen we mensen versterken? Vanuit een positieve insteek en vraagstelling willen we mensen in beweging krijgen. ‘Medewerkers die gezond, gedreven én bevlogen hun werk doen, dat is het doel.’
Collega Fleur van Kooten vult aan: ‘In de huidige tijd ligt er veel druk op medewerkers. Te weinig medewerkers, te veel werkdruk. Dan is het makkelijk om jezelf kwijt te raken. Zaak is dus: hoe vind je jezelf terug? Meer dan 1,6 miljoen mensen hebben last van burn-out klachten. Dat is een uitdaging voor menige HR-afdeling. De uitspraak: Mensen zijn het kapitaal van het bedrijf lijkt een open deur. Helaas wordt hier in veel organisaties niet naar gehandeld. Bij burn-out klachten gaat het over meer willen dan kunnen. ‘Welke component ga je dan veranderen?’ Jan-Thijs wil het aspect angst er ook bij betrekken. ‘Mensen staan te lang onder spanning. Het vermogen vergroten of de wil verkleinen lijkt dan de enige optie. Mensen willen aan de verwachtingen van anderen voldoen en zijn bang voor de gevolgen als ze niet kunnen leveren. En zo gaan ze steeds door. Uit angst om niet te voldoen.’
Optimaal benutten van potentieel
Curatie, aandacht voor zieke medewerkers, is een noodzakelijk onderwerp bij de meeste organisaties. Preventie staat op de agenda van veel HR-functionarissen. Dit is niet genoeg, zo zegt Fleur. ‘Je wilt alle medewerkers versterken. Zorgen dat iedereen het beste uit zichzelf haalt. Het optimaal benutten van al het potentieel, dat is een belangrijk streven. De term hiervoor is amplitie. Hoe doe je dat? Hoe zorg je dat alle medewerkers in hun kracht staan?’
Jan-Thijs: ‘Amplitie is de naam voor deze vorm van positieve organisatiepsychologie. Het richt zich op het versterken van mensen, in plaats van op het voorkomen en/of herstellen van ziekte. Leg de focus op wat goed gaat, in plaats van op de problemen. Vraag wat een medewerker nodig heeft in plaats van praten over wat er fout gaat. Het gaat hierbij om de vraagstelling. Taal maakt de beleving. Focus in het gesprek steeds op de gewenste situatie in de toekomst. Dat is de positieve insteek.’ Jan-Thijs geeft een voorbeeld: ‘Vraag niet: hoe kunnen we je werkdruk verlagen? Vraag wel: wat heb je nodig om met energie je werk te doen?’
Van welvaart naar welzijn
Het menselijke kapitaal is dé onderscheidende factor. Hoe gezonder en gelukkiger de medewerkers; hoe meer het bedrijf/de organisatie gaat floreren.
De huidige arbeidsomstandigheden kenmerken zich door:
- Schaarste van medewerkers
- Productiedruk
- Hoge mentale/emotionele belasting medewerkers
- 24-uurs economie vraagt veel flexibiliteit van een ieder
Er is een verschuiving te zien van welvaart naar welzijn. Het gezond en gelukkig zijn wordt in deze tijd steeds belangrijker. Dit vraagt ook veel werkgevers. Je wilt voorzien in de ontwikkelbehoefte van medewerkers. Jan-Thijs: ‘Het is essentieel om je dus actief, faciliterend en stimulerend op te stellen. Wat je in huis hebt, wil je versterken. En dat start allemaal met een shift in de mindset. We hebben het niet over klachten, we praten over krachten! Hierbij is het echter niet de bedoeling om de problemen te bagatelliseren.’
Groei vraagt gedragsverandering
Een positieve organisatie is bezig met groei, in de breedste zin van het woord. Groei vraagt vaak een gedragsverandering. Daarbij gaat het over willen (de motivatie) en kunnen (de mogelijkheid). Groei heeft een opwaartse en een voorwaartse beweging.
In dit model gaat het om balans tussen de vier domeinen. Als je streeft naar groei spelen discipline, steun, ruimte en inspiratie allemaal een rol. In welke verhouding hangt af van de organisatie en de persoon. Bij een goede mix is groei de uitkomst. Als intrinsieke motivatie bijvoorbeeld groot is, is de discipline minder belangrijk.
‘Gras groeit niet sneller door er hard aan te trekken’ zegt Jan-Thijs. ‘Gras wil naar het licht. Dat geldt ook voor mensen. Een crisis is een krachtig leermoment. Als iemand vastloopt is het belangrijk, en zeer leerzaam, om de blokkades te benoemen en weg te halen.’
Leiderschap zet in op verbinding
Volgens Jan-Thijs zijn de belangrijkste leiderschapsvaardigheden tevens coachingsvaardigheden.
Als manager geef je:
- Richting
- Ruimte
- Relatie
- Ruggensteun
- Reflectie
Waarbij Jan-Thijs een goede werkrelatie de basis vindt voor amplitie. Verbinding en dialoog, met veel ruimte voor eigen autonomie van de werknemer, zijn belangrijke ingrediënten voor een succesvolle samenwerking en groei.
‘Als leidinggevende is het onverstandig te micromanagen. Geef ruimte. Sterke leiders creëren zwakke volgers. Je bereikt mensen als je exact kunt aansluiten bij hun behoeftes. Oog hebben voor de obstakels en blokkades. Mensen helpen met bewustwording en zelfreflectie. Reflecteren is goed voor jezelf als manager en ook voor de mensen aan wie je leiding geeft. Even boven de dagdagelijkse praktijk gaan staan. To sharpen the soul.´
Mix van types
Tijdens de masterclass komen ook vier persoonlijkheidstypes ter sprake die we allemaal, in een unieke mix, in ons huisvesten. De Bewaker, de Spits, de Teamspeler en de Uitvinder.
Het is slim om de verschillende voorkeursstijlen en -personages van het team te kennen om bij mensen aan te kunnen sluiten. Ook taal speelt hierbij een rol. Het boek: De vijf talen van de liefde, van Gary Chapman kan hierbij een inspiratie zijn, volgens de sprekers.
Betekenisvolle relaties
Aan het einde komen Jan-Thijs en Fleur met eigenlijk de belangrijkste boodschap. Uit een TED-Talk filmpje waarbij het Harvard Onderzoek ter sprake komt over geluk en gezondheid, blijkt, dat niet geld of carrière van invloed zijn op gezond oud worden. Het kunnen aangaan van betekenisvolle relaties is het geheim. Relaties maken gezond en gelukkig, is de conclusie na 85 jaar onderzoek. ‘Mensen die zich kunnen verbinden met een ander leven over het algemeen langer, gezonder en gelukkiger.’ En met deze opbeurende constatering gaat iedereen weer opgeladen en geïnspireerd huiswaarts. Een deelnemer zegt blij: ‘Dit was mijn moment van reflectie. Ik kon even boven de dagelijkse praktijk gaan hangen en zo mijn eigen functioneren beschouwen. Ik ben versterkt in het idee dat de relatie een belangrijk beginpunt is. En, zo heb ik net gehoord, niet alleen op de werkvloer…’
Boekentips:
.
Met dank aan Jan-Thijs van Dalen en Fleur van Kooten en Anneke Gilsing van Schrijflust (redacteur en schrijfster), de schrijfster van deze blog,
.
.
.
De blog is geïnitieerd door Mind&Health
.
.
.